Tuesday, June 23, 2015

                                                     Үр тогтолт, Жирэмслэлт
Сарын тэмдэг ирэх болсон үеэс эхлэн охидын өндгөвчинд сар орчим хугацаанд нэг өндгөн эс боловсордог. Тухайн үеийн биеийн байдал, ачаалал, сэтгэл санааны байдал зэргээс хамааран сарын тэмдгийн эхний болон дунд үед хөгжил нь гүйцсэн өндгөн эс өндгөвчний гадаргуун дээрх цэврүүнээс гадагшлана. Гадагшласан өндгөн эс нь эмэгтэй хүний үр дамжуулах хоолойн төгсгөлийн хэсэг болох салбангийн тусламжтайгаар үрийн хоолойд орж, 24-48 цагийн дотор үр тогтох чадвартай байдаг.
Эрэгтэй хүний төмсөгөнд эр бэлгийн эс боловсорч, түрүү булчирхай ба үрийн цэврүүнээс ялгарсан шүүрэлтэй нийлж үрийн шингэн болдог. Нэг удаагийн бэлгийн харьцааны үед ялгарсан үрийн шингэнд 400-500 сая орчим эр бэлгийн эс байдаг. Эр бэлгийн эс нь өөрийн сүүлний тусламжтайгаар идэвхтэй хөдөлгөөн хийх чадвартай байдаг тул үтрээнээс умайн хүзүү, умайн хөндийгөөр дамжин үр дамжуулах хоолойд 1.5 цагийн дотор очдог. Эмэгтэйн үр дамжуулах хоолойд эр бэлгийн зөвхөн нэг эс, өндгөн эстэй нийлж үр тогтдог.
Үр тогтсон өндгөн эс хуваагдаж эхлэх ба энэ хөгжлийнхөө явцад үр дамжуулах хоолойн өвөрмөц үйл ажиллагааны үр дүнд 5-7 хоногийн хугацаанд умайн хөндийд орж, түүний хөвсийж зузаарсан салст бүрхэвчинд бэхлэгдэнэ. Энэ үедээ 100 гаруй эс болон хуваагдсан байдаг ба хэмжээгээрээ томорсон байдаг.
Жирэмсний хугацаа
Жирэмсний хугацааг үр тогтсон мөчөөс бус харин сүүлийн сарын тэмдгийн эхний өдрөөс эхлэн тооцдог. Жирэмсний 2 сартай үр хөврөл хүний дүрсийг олох бөгөөд 2.5 сартайгаас ургийн зүрхний цохилт хэт авиан шинжилгээгээр мэдэгдэх болно. Харин 4.5-5 сартайгаас эх өөрөө ургийн хөдөлгөөнийг мэдэрдэг. Жирэмслэлт 40 долоо хоног буюу 280 хоног үргэлжлэнэ. Төрөх хугацааг олохдоо сүүлчийн сарын тэмдэг ирсэн эхний өдөр дээр 7-г нэмээд, сараас нь 3-ыг хасна.
Жирэмсэн болсон үед илрэх шинжүүд
Эрт хугацаанд илрэх шинж:
сарын тэмдэг хоригдох;
бөөлжис хутгах;
огиулах;
бөөлжих;
хөх томрох, хөхний товчны орчим борлож, нөсөөжих, судас нь өргөсөх;
нүүр сэвхтэх;
шээс ойр ойрхон хүрэх;
үтрээнээс гарах ялгадасны гаралт нэмэгдэх;
Ядрах, нойр хүрэх;
кофе, цай, тамхи, өөхтэй хоол зэрэг тодорхой зүйлд дургүй болох;
Зарим эмэгтэйчүүдэд эдгээр шинжүүд илрэхгүй байж болно.
Жирэмсэн байж магадгүй гэвэл:
Бэлгийн хаьталд хамгаалалтгүй орсон бол жирэмсэлсэн байж магадгүй
Сарын тэмдэг ирэх ёстой өдрөөс хойш 10 хоног хүлээнэ.
Жирэмсэн эсэхээ тодруулахаар эмчид хандана.
Жирэмсний явц дахь ургийн хөгжил
Үр хөврөлийн гадна талын эсүүд нь умайн салстад модны үндэс шиг нэвтрэн орж, эхийн цусан хангамжтай холбогдоно. Энэ хэсгийг эхэс гэж нэрлэдэг.Эхэс ба ураг нь хүйгээр холбогдсон байдаг. Эхэсээр дамжуулан үр хөврөл (жирэмсний 8 долоо хоног хүртэл хугацаанд үр хөврөл, түүнээс хойших хугацаанд ураг гэж нэрлэнэ.) буюу ураг нь эхээсээ хүчилтөрөгч болон тэжээлийн шимт бодисыг авах ба ургийн биеэс ялгарсан хэрэгцээгүй зүйл нь түүгээр дамжин эхийн цусанд ордог.
Жирэмсний эхний 1 сард:
Ургийн цусны эргэлт бий болно.
Ургийн их бие, толгойн хэсэг болон тархи хэлбэржиж эхэлнэ.
Жирэмсний эхний 2 сард:
Ургийн их биеэс гар, хөл, дотор эрхтнүүд болон бэлэг эрхтэн үүсч хэлбэржих боловч эрэгтэй, эмэгтэй нь сайн ялгараагүй байна.
Ургийн зүрх цохилж эхлэх бөгөөд түүнийг чанд авианы тусламжтайгаар харж болно.
Жирэмсний 2 сарын төгсгөлд үр хөврөлийн толгойн оройгоос бөгс хүртлэх урт нь 8 мм байна.
Жирэмсний эхний 3 сард:
Нүүр хэлбэржиж, нүд тодорхой ялгарна. Ам, хэл тодорхой ялгагдах болно.
Гар хөлийн хуруу, умс хэлбэржсэн байна.
Ургийн хүйс тодорхой ялгарна.
Жирэмсний 4 дэх сард:
Ургийн яс, мөчүүд ба булчин хэлбэржиж, ургийн хөдөлгөөн эхэд мэдэгдэхүйц болно.
Арьс нь нимгэн, тунгалаг байна.
Хөлсний булчирхай, хөмсөг, сормуус бий болно.
Жирэмсний 5 дах сард:
Ургийн толгойд үс ургана.
Ургийн зүрхний цохилтыг эхийн хэвлийн гаднаас сонсох боломжтой болно.
Нүдний зовхи аниастай байна.
Ураг заримдаа зогисох ба ургийн хөлгөөн идэвхжинэ.
Жирэмсний 6 дах сард:
Ургийн тархи ажиллах болно.
Нүдээ нээж чадна.
Чих нь сонсох чадвартай болж эхэлнэ.
Гарын алга, хөлний улны ба хуруунуудын арьсны хээ бий болно.
Жирэмсний 7 дах сард:
Ургийн хөдөлгөөн нилээд хүчтэй болно.
Ураг зарим үед сэрүүн байх болно.
Чанга дуу чимээг мэдэрч, тийчигнэн хариу өгнө.
Урагт өөхлөг эд нэмэгдэнэ.
Жирэмсний 8 дах сард:
Ураг уртаашаа өсч, жин нь нэмэгдэнэ.
Үрчгэр байсан арьс нь тэнийж, толигор болно.
Ургийн яснууд болон хумс хатуу болж эхэлнэ.
Ургийн идэвхтэй хөдөлгөөн арай багасна.
Жирэмсний 9 –10 дах сард:
Уушиг ба бусад эрхтнүүд хөгжиж гүйцнэ.
Ураг гадаад орчин амьдрах чадвартай болно.
Жирэмсний хяналт
Жирэмсний эхний 3 сарын дотор эмчийн хяналтад орох нь жирэмслэлт, төрөлтийн хүндрэлээс урьдчилан сэргийлэхэд чухал ач холбогдолтой.
Хот, суурин газруудад өрхийн эмч, хөдөө орон нутагт баг, сумын эмч жирэмсэн эхчүүдийг хянана.
Жирэмсний хяналтын ач холбогдол:
Жирэмсний хугацааг эрт хугацаанд зөв тогтоох боломжтой байдаг. Энэ нь жирэмсний амралтын болон төрөх хугацааг зөв тогтоох ач холбогдолтой.
Эхийн амь насанд аюултай эмзэг байдлыг эрт илрүүлж, жирэмслэлтийг үргэлжлүүлэх эсэх асуудлыг эрт шийдвэрлүүлэх боломжоор хангагдана.
Жирэмсний тээлтийн хугацаанд эх, ургийн байдлыг хянаж, одоогийн жирэмсний эмгэг байдлыг эрт илрүүлж, эмчлэн эрүүлжүүлэх буюу нарийн мэргэжлийн эмнэлэгт хэвтүүлж эмчилснээр төрөх үеийн хүндрэлээс урьдчилан сэргийлнэ.
Ургийн бүтэлт, гажиг хөгжил зэргийг эрт илрүүлж, зохих арга хэмжээг эрт авна.
Тухайн эмэгтэйн биеийн байдал, жирэмслэлтийн явц зэргээс үндэслэн төрөх үед гарч болзошгүй эмгэгийг урьдчилан тооцож, төрөх хугацаанаас өмнө жирэмсний эмгэгийн тасагт хэвтүүлэх, мэс засал хийх боломжтой эмнэлэгт урьдчилан хэвтүүлж, болзошгүй хүндрэлээс сэргийлэх арга хэмжээ авна. Ялангуяа дэд бүтэц муу хөгжсөн хөдөө орон нутагт онцгой ач холбогдолтой.
Жирэмсний хугацаанд зайлшгүй хийлгэсэн байвал зохих шинжилгээнүүд:
Цусны ерөнхий шинжилгээ
Шээсний ерөнхий шинжилгээ
Үтрээний наацын шинжилгээ
Бэлгийн замын халдварыг илрүүлэх шинжилгээ
Сүрьеэгийн шинжилгээ
Жич: шаардлагатай үед эмч нэмэлт шинжилгээ хийлгэхийг зөвлөнө.
Жирэмсний эмзэг байдлууд
1. 4-өөс дээш удаа төрсөн
2. Түрүүчийн төрөлтөөс хойш 2 жил бололгүй жирэмсэлсэн
3. 20 хүртлэх болон 30-аас дээш насны тулгар төрөгч
4. 145 см –ээс намхан,
5. Өмнөх жирэмслэлтийнхээ үед үр хөндүүлсэн буюу үр зулбаж байсан
6. Өмнөх жирэмслэлтийн явцад цусны даралт ихдэж, хавагнаж байсан
7. Дутуу төрөхийг завдаж эмчлүүлсэн болон дутуу төрсөн
8. Урьд нь мэс засал хийлгэж төрсөн, умайдаа хагалгааны сорвитой
9. Өмнөх төрөлтүүдийн аль нэгэнд төрөлт удааширч эм тариагаар дэмжлэг авч төрж байсан
10. Өмнөх төрөлтүүдийн аль нэгэнд амьгүй хүүхэд төрүүлж байсан
11. Өмнөх төрөлтүүдийн аль нэгэнд ургийн буруу /хөндлөн, ташуу/ байрлалтай байсан
12. Жин багатай хүүхэд төрүүлж байсан
13. Өмнөх төрөлтүүдийн аль нэгэнд жирэмсний үед болон төрсний дараа цус алдаж байсан
14. Өмнөх төрөлтүүдийн аль нэгэнд эхэс гардуулж, эхсийн хэсэг үлдэж байсан
15. Төрсний дараа болон үр хөндөлт, зулбалтын дараа халуурч эмчлүүлж байсан
16. Өмнөх төрөлтүүдийн аль нэгэнд төрж чадахгүй эх барихын хавчуур тавиулж байсан ба ураг эвдүүлж байсан
Жирэмсэн эмэгтэй дараах шинжүүдээс аль нэг нь илэрвэл цаг алдалгүй эмчид хандахыг зөвлөнө.
Ам цангаж, хавагнах
Толгой өвдөх
Жирэмсний хугацаанд үтрээнээс цус гарах
Төрөх хугацаа болоогүй үед умай базлах
Халуурах
Жирэмсэн эмэгтэйд өгөх эрүүл мэндийн зөвлөгөө:
Хоол хүнсэндээ цус төлжүүлэх болон ургийн өсөлт хөгжилтийг хангах уураг, нүүрс ус, амин дэмээр баялаг зүйл хэрэглэнэ. Хэрэв бололцоотой бол жимс, хүнсний ногоо, мах, цагаан идээ, өндөг зэргийг урьд хэрэглэж байсан хэмжээнээс нэмэгдүүлэх; Сүү, бяслаг, тараг нь кальц агуулдаг тул ургийн өсөлтөнд чухал нөлөөтэй.
Төмөр-фолийн хүчил нь цусан хангамжийг сайжруулахад онцгой шаардлагатай бөгөөд энэ нь жин багатай хүүхэд төрөх, ураг ба нярайн бүтэлт, архаг цус багадалттайн улмаас хүүхэд өвчлөмтгий байх зэрэг янз бүрийн хүндрэлээс хамгаалах ач холбогдолтой. Төмөр бидний иддэг хоол унданд хангалттай байдаг бөгөөд 7 хоногт 2-оос дссшгүй удаа элэг ба бололцооны хирээр мах хэрэглэвэл зохино. “ С ” амин дэмээр баялаг шинэ ногоо, жимс хэрэглэх нь төмрийн шимэгдэлтийг дэмждэг. Фолийн хүчил нь элэг, бөөр, байцаа, шанцай, хан боргоцой, хар талх, хөх будаанд агуулагддаг байна. Гэхдээ жирэмсний үед хэрэгцээтэй төмөр, фолийн хүчлийг хоол тэжээлээр хангалттай авч чаддаггүй тул жирэмсэн эх төмөр-фолийн хүчил агуулсан шахмалыг өдөрт 1-3 ширхэгийг 100 хоног эмчийн зөвлөгөөний дагуу уух шаардлагатай.
Амралт: Өдөрт 1-2 цаг хэвтэж амрах, жирэмсний сүүлийн 3 сард хүнд юм өргөх, ачаалал ихтэй ажил хийхээс зайлсхийх;
Эрүүл ахуй: арьсаа цэвэр байлгах ба чөлөөтэй, зөөлөн даавуу хувцас өмсөх;
Хөхөө арчлах: хөхний толгойг угааж, нааш нь татаж, тос түрхэх;
Хорт зуршил: архи тамхи хэрэглэхээс зайлсхийх, жирэмсний эхний 3 сартайд элдэв эм уух, рентген зураг авахуулахаас татгалзах;
жирэмсэн үед архи, эм хэрэглэхэд эхэсээр чөлөөтэй нэвтрэн, урагт нөлөөлдөг. Архи, эм хэрэглэсэн эхийн хүүхэд жин багатай, өсөлт муутай байхын зэрэгцээ нилээд нь зүрх, бэлэг эрхтэн, яс зэрэг эрхтэн тогтолцооны гаж хөгжилтэй, сэтгэн бодох чадвар муутай болдог.
Тамхин дах хорт бодисын үйлчлэлээр эхэсийн цусан хангамж багассанаас хүүхэд нь жин багатай төрдөг.
Жирэмсний амралтын талаархи хууль, тогтоомж :
Хөдөлмөрийн тухай хууль VII бүлэг “ Эмэгтэй хүний хөдөлмөр ”
104 дүгээр зүйл. Жирэмсний болон амаржсны амралт
104.1Эхэд жирэмсний болон амаржсны 120 хоногийн амралт олгоно.
104.2Хүүхдээ 196, түүнээс дээш хоног тээгээд дутуу төрүүлсэн болон үр хөндүүлсэн, жирэмслэлтийг эмнэлгийн аргаар тасалсан, 196 хоног тээгээгүй боловч амьдрах чадвартай хүүхэд төрүүлсэн эмэгтэй хүнд энэ хуулийн 104.1-д заасан жирэмсний болон амаржсны амралт олгоно.
104.3Хүүхдээ 196 хоног хүртэл тэээгээгүй болон үр хөндүүлсэн, жирэмслэлтийг эмнэлгийн аргаар тасалсан эмэгтэй хүнд өвчний учир чөлөөлөх ердийн журмыг баримтлан ажлаас чөлөө олгоно.

Төрөх дөхснийг харуулсан шинжүүд:
1.Хүүхэд доошилж, амьсгалахад чөлөөтэй болох,
2.Хэвлий /умай/ үе үе хатуурч зангирах,
3.Үтрээнээс унжралдсан, цайвар өнгийн салиа гарах
Төрөлт
15-20 минутын зайтайгаар умай жигд базлах болсноор төрөлтийн үйл ажиллагаа эхэлдэг.
1.Умайн базлалтын үр дүнд умайн хүзүүний амсар нээгдэж, ураг доошилдог. Умайн амсар нээгдэх үе нь 6-20 цаг үргэлжилдэг.
2.Хүүхэд төрөх үе: Умайн амсар бүрэн нээгдэж, ургийн толгой эхийн аарцгийн хөндийд орсон үед умайн базлалт улам хүчтэй, ойрхон болохын зэрэгцээ эх өөрийн эрхгүй дүлдэг. Үүний үр дүнд хүүхэд эхээс төрнө. Энэ үе 10 минутаас 1 цаг үргэлжилнэ.
3.Эхэс ховхорч, гарах үе: Хүүхэд төрсний дараа эхэс нь умайн агшилтын улмаас ховхорч, умайгаас гардаг. Энэ үе нь 5-15 мин үргэлжилнэ.
Амаржсны дараа анхаарах зүйл :
Шавхарга: Энэ нь төрсний дараах эхний өдрүүдэд цусархаг, 3-4 дэх хоногоос махны шүүс шиг өнгөтэй, 10 дах хоногуудаас өнгөгүй болох бөгөөд хэмжээний хувьд 3 дах долоо хоногоос багасаж, 5-6 дах долоо хоног гэхэд бүрэн ялгарахгүй болно. Хэрвээ шавхарга үргэлжлэн гарах, шинж чанар нь өөрчлөгдөх, эвгүй үнэртэй болох зэрэг шинж илэрвэл эмчид үзүүлэх хэрэгтэй.
Хөх, хөхний сүү: Жирэмсний болон төрсний дараахан хэд хоногт хөхнөөс ангир уураг ялгарах ба үүнд хүүхдийн биед шаардлагатай шим тэжээлийн бодисоос гадна өвчнөөс хамгаалах эсрэг бие агуулагддаг тул хүүхдийг төрөнгүүт нь амлуулах хэрэгтэй.
Хөхүүлэхийн өмнө хөхүүлсний дараа хөхөө сайн угааж цэвэрлэх ;
Хүүхдийг цаг барихгүй, дуртай үед нь цадтал нь хөхүүлэх;
Хөхүүлсний дараа үлдэгдэл сүүг сааж хөхөө суллах ;
Халууралт: Умайд халдвар орох, хөхөнд сүү зангирч буглаа үүсэх зэрэг үед халуурч болох тул яаралтай эмчид үзүүлэх ;
Жирэмслэлтээс сэргийлэх талаар : Төрсний дараа эхний 2 жилийн дотор дахин жирэмслэх нь эх ба хүүхдийн эрүүл мэндэд эрсдэлтэй тул энэ хугацаанд өрхийн эмчээсээ зөвлөгөө авч жирэмслэлтээс сэргийлэх аргуудаас өөртөө тохирохыг сонгон хэрэглэхийг зөвлөх ;
Охидын жирэмслэлт
Өсвөр үеийнхэнд тохиолддог олон ээдрээтэй асуудлуудын нэг нь охидын жирэслэлт юм. Энэ нь өнгөц харахад хэн нэгэн охинд тулгарч буй хувийн шинжтэй асуудал мэт боловч нийгмийн олон салбарын онцгой халамж анхаарал шаардсан эмзэг нарийн асуудал байдаг. Тэд хүүхдийнхээ эцэгтэй амьдрах эсэх, эцэг эх нь түүнийг ойлгож туслах эсэх зэрэг олон асуудалд сэтгэл зовж шаналдаг. Тэдэнд үзүүлэх эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ, нийгмийн халамж, цаашид сурч боловсрох бололцоо олгох гээд олон асуудлыг төрөөс хариуцах шаардлага гардаг.
”Охидын жирэмслэлт“ гэдэг үгийн цаана зарим үед эцэг болох тухайгаа огтхон ч бодоогүй өсвөр насны хөвгүүдийн асуудал гардаг. Манай улсад сүүлийн жилүүдэд нөхөн үржихүйн гол насны буюу үндсэн бүлгийн эмэгтэйчүүдийн төрөлт жилээс жилд буурч байхад өсвөр насны охидын жирэмслэлт, төрөлтийн давтамж нэмэгдсээр байна. 1990 онд манай улсын нийт төрөлтөд 19 хүртлэх насны охид, эмэгтэйчүүдийн төрөлт 3 хувь байсан бол 1996 онд 8%, 1998 онд 10 гаруй хувийг эзлэх болж нэмэгджээ. Гэтэл энэ үзүүлэлт 1998 онд улсын хэмжээнд хийгдсэн Нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн судалгаагаар говийн аймгуудад 20 гаруй хувь байна. Жирэмсэлсэн охидын ихэнх нь хүсээгүй үедээ, тохиолдлын байдлаар гэр бүл болоогүй байхдаа жирэмсэлдгээс төв суурин газрын охид үр хөндүүлэх, хөдөөгийн охид хүсээгүй хүүхдээ төрүүлэх замыг ихэвчлэн сонгодог. Аль ч замыг сонгосон эцэг эхдээ зэмлүүлэх, үе тэнгийнхнээсээ ичиж зовох, ирээдүйдээ итгэл алдрах , эмнэлгийн тусламж авахаас айх зэрэг сэтгэлийн дарамтанд ордог. Тоглон наадаж, сурч боловсорч, баяр баясгалангаар бялхаж байх учиртай гэнэн томоогүй хүүхэд насандаа алдаж эндээд жирэмсэлсэн охидыг хамгийн дотны хүмүүс болох эцэг эх нь хүртэл буруутгаж зэмлэдэг нь тэднийг буруу шийдвэр гаргахад хүргэдэг.
Өсвөр насныханд эрүүл мэндийн зөвлөгөө өгдөг Итгэлтэй утсанд хандагсдын 14.3 хувь нь жирэмслэлттэй холбоотой асуудлаар зөвлөгөө авчээ. Тэдний 41.7 % нь жирэмсэн эсэхийг хэрхэн мэдэх, 22.4% нь үр хөндөлтийн талаар сонирхсон байна. Судалгаанаас үзвэл өсвөр насныхан дунджаар 16-17 насандаа жирэмслэхээс болон бэлгийн замын халдварт өвчнөөс хамгаалах ямар нэгэн арга хэрэглэхгүйгээр бэлгийн харьцаанд оржээ. Хүүхдүүдийн дунд анхны бэлгийн харьцаагаар жирэмслэдэггүй гэх зэрэг буруу ойлголт ам дамжин яригддаг, гэтэл тэд хүссэн үедээ үнэн зөв мэдээлэл, зөвлөгөө авах хязгаарлагдмал байгаа нь тэднийг хүсээгүй үедээ жирэмслэхэд хүргэж байна. Жирэмсэлсэн эсэхээ мэдэхгүй, мэдсэн ч хэнд хандахаа мэдэхгүй айж ичиж явсаар үр хөндөж болох хугацаа өнгөрсөн хойно аргагүй хэвлийн нь томорсон үед эмнэлэгт хандах ньцөөнгүй байдаг.
Өсвөр насны охидын жирэмслэлтийн явц ихэнх тохиолдолд хүндэрдэг. Учир нь тэдний төв мэдрэлийн тогтолцооны болон ерөнхий биеийн хөгжил гүйцээгүй, сэтгэл санааны хямралтай байдаг нь жирэмсэн нөхцөлд дасан зохицох чадварыг сулруулдаг. Түүнчлэн дутуу төрөх, төрөх үйл ажиллагаа сулрах, ураг бүтэх, төрөх замын зөөлөн эд урагдах, цус алдах зэрэг хүндрэлүүд олонтой гардаг.
                                                                    Copy Paste shoo

Sunday, October 12, 2014

             Та өөрийгөө бүртгүүлээрэй, ямар нэг мөнгө төгрөг төлдөггүй гэдгийг бусаддаа дамжуулж хэлээрэй. За амжилт хүсье
      АНУ-ын засгийн газар жил бүр 50,000 ширхэг ногоон кардыг Diversity Visa Lottery Program нэрийн дор АНУ-д цагаачлагч багатай улсуудын иргэдэд олгодог билээ. Сугалааг АНУ-ын төрийн департаментаас зарлан явуулдаг ба 2002 оноос эхлэн зөвхөн электрон хэлбэрээр буюу интернэтээр маягт бөглүүлж авдаг болсон. Маягтыг шууд  үнэ төлбөргүй хүлээн авдаг цорын ганц албан ёсны хаягтай. 
Бүртгүүлэх шаардлага
·         Бүртгүүлж байгаа хүн аль нэг улсын иргэн байх
·               Бүртгүүлж байгаа хүн  хамгийн багадаа бүрэн дунд боловсролтой байна  (Хүүхдэд хамаарахгүй)
Бүртгэл хийгдэх явц:
·         Жил бүрийн 10-р сарын 1-ны 12:00 эхлэн 10-р сарын 31-ний 12:00  цагийн хооронд хийгдэнэ. (АНУ-ын цагаар )
·         Хэрвээ бүртгэлийг нэг хүн дээр, нэгээс дээш удаа хийвэл бүртгэл автоматаар хүчингүй болно.
·         Амжилттай бүртгэгдсэн үед дэлгэц дээр бүртгүүлсэн хүний овог нэр, төрсөн огноо, харъяалагдах улс, бүртгүүлсэн огноо, тамгатай гарч ирнэ. Үүнийг та өөртөө хэвлэж авах хэрэгтэй.
·         Зургууд хавсаргагдаагүй тохиолдолд бүртгэл хийгдэхгүй болохыг анхаараарай. Зураг хүн бүр тус тусдаа байна. Yүнд өөрийн болон гэр бүлийн хүний, 21 нас хүрээгүй хүүхэд бүрийн, хууль ёсны өргөмөл хүүхэд бүрийн мөн дагавар хүүхдийн зураг тус тус байна.
Фото
·         Шинэ зураг авахуулсан байна
·         Дижитал сканнер ашиглан зургийг татна 
Толгой
·         Урагшаа харж, цэх суусан зураг байна
·         Толгойг дээш, доош болон хажуу тийш болгохгүй
·         Толгой хэсэг, зургийн 50% орчмыг эзэлсэн байна  
Арын фон
·         Цайвар өнгийн цулгай фонтой байна
·         Бараан болон ямар нэг дүрстэй фон байвал бүртгэлээс хасагдана 
Зургийн фокус
·         Сайн фокустай байна
·         Нарны шил болон нүүрэндээ ямар нэгэн нэмэлт зүйл зүүсэн зураг тэнцэхгүй. Харааны шил байж болно 

Малгай
·         Зөвхөн шашны зарим нэг урсгалаас шалтгаалан малгайтай зураг байж болно. Гэхдээ нүүрний хэсгийг бүрэн харуулсан байх ёстой
·         Бусад тохиолдолд зураг тэнцэхгүй
·         Цэргийн болон бусад хүчний байгууллагын малгайтай зураг тэнцэхгүй 
Дижитал зураг
·         Зургийн формат: JPEG (Joint Photographic Experts Group) байна
·         Зургийн хэмжээ: 240 KB – с хэтрэхгүй байна
·         Зургийн нягтрал: 600 цэг өндөр, 600 цэг өргөн байна. 600x600 pixels
·         Зургийн өнгөний нягтрал: 24 бит өнгөт байна
·         Хар цагаан зураг тэнцэхгүй  
Энгийн зураг (Энгийн гэрэл зургийн аппаратаар авсан зураг)
·         Хэмжээ: 50х50 мм
·         Өнгөт зураг байна
·         Сканнерийн нягтрал: 150 dpi (dots per inch) байна
·         Зургийн формат: JPEG (Joint Photographic Experts Group) байна
·         Зургийн хэмжээ: 240KB – с хэтрэхгүй байна
·         Зургийн нягтрал: 600 цэг өндөр, 600 цэг өргөн байна. 600х600 pixels
·         Зургийн өнгөний нягтрал: 24 бит өнгөт байна
·         Хар цагаан зураг тэнцэхгүй  
Бүртгүүлэх
Цорын ганцхан хаягаар  http://www.dvlottery.state.gov/ бүртгэлийг хийдэг ба дараах мэдээллүүдийг бататгаж бөглөнө. Yүнд:
1.        NAME (БYТЭН НЭР) – Family rname - ургийн овог, First name - өөрийн нэр, Middle name – эцгийн нэр
 
2.        BIRTH DATE (ТӨРСӨН ОГНОО) – төрсөн өдөр, сар, он
 
3.        GENDER (ХYЙС)
 
4.        CITҮ WHERE YOU WHERE BORN (ТӨРСӨН ХОТ, АЙМАГ)
 
5.        COUNTRҮ WHERE YOU WHERE BORN (ТӨРСӨН УЛС) – төрсний гэрчилгээн дээр бичигдсэн улсын нэр байна
 
6.        COUNTRҮ OF ELIGIBILITҮ FOR THE DV PROGRAM (ЗОХИСТОЙ УЛС) – төрсөн улс тань сугалаанд оролцох эрхтэй гэдэг дээр Та үндэслэн бөглөж байна уу? ҮES, NO буюу тийм, үгүй гэсэн асуулт байгаа ба мэдээж тийм гэж сонгоно. Хэрвээ үгүй бол аль улсад харяалагдаж байгаагаа сонгоно
 
7.        ENTRANT PHOTOGRAPH (БӨГЛӨГЧИЙН ЗУРАГ) -  Photograph File Name хэсгийн Browse товчлуурийг дарж зургаа хадгалсан хэсгээс татаж оруулна
 
8.        MAILING ADDRESS (ШУУДАНГИЙН ХАЯГ) – Гэрийн хаяг, хот/аймаг, дүүрэг/сум, индексийн дугаар (харъяалагдаж буй шуудангийн салбараас асуугаад мэдэж болно. Жишээ нь төв шуудангийн индекс 210523 гэж байдаг), Улс. энд бичигдсэн хаягаар сугалаанд хожсон тохиолдолд мэдэгдэл илгээгдэнэ

Нэмэлт тайлбар:

In care of - Таны
нэр/ургийн овог
Address Line 1- Үндсэн хаяг болон байшингийн дугаар (
эсвэл шуудангийн салбар)
Address Line 2- Хаалганы дугаар (
эсвэл шуудангийн хайрцаг)
City - Хот/
аймаг
District- Дүүрэг/
сум
Zip code-
зиф кодын дугаар(2 жилийн өмнөөс Монгол улс ийм кодтой болсон. Өөрийн оршин суугаа газрын зиф кодоо www.zipcode.mn хаягаас олж мэдээрэй)
Country- Улс 
9.        COUNTRY WHERE YOU LIVE TODAY (ОДОО АМЬДАРЧ БАЙГАА УЛС) Яг одоо амьдарч байгаа улсаа сонгоно уу
 
PHONE NUMBER (УТАСНЫ ДУГААР) – Монгол улсын код 976, Улаанбаатар хотын код 11 байдаг. ( бичихгүй байж болно)

  EMAIL ADDRESS  (Бичвэл сайн, гэхдээ бичихгүй байж болно)

10.     WHAT IS THE HIGHEST LEVEL OF EDUCATION YOU HAVE ACHIEVED, AS OF TODAY? (ЯГ ОДООГИЙН БАЙДЛААР ТАНЫ  ЭЗЭМШИСЭН ХАМГИЙН ӨНДӨР БОЛОВСРОЛ)
Ø  Primary School Only (Дунд сургууль л төгссөн)
Ø  High School, no Degree (10 жилийн сургуульд сурч байсан)
Ø  High School Degree (10 жилийн сургууль төгссөн)
Ø  Vocational School (Тусгай мэргэжлийн сургууль төгссөн)
Ø  Some University Courses (Их сургуульд сурч байсан)
Ø  University Degree (Бакалавр зэрэгтэй)
Ø  Some Graduate Level Courses (Магистрт сурч байсан)
Ø  Master Degree (Магистр зэрэгтэй)
Ø  Some Doctorate Level Courses (Докторт сурч байсан)
Ø  Doctorate Degree (Доктор зэрэгтэй)
11.     WHAT IS YOUR CURRENT MARITAL STATUS? (ТАНЫ ОДООГИЙН ГЭР БҮЛИЙН БАЙДАЛ?) – Гэрлээгүй (Гэр бүлийн хүнийн мэдээлэл хэрэггүй), Гэрлэсэн (Гэр бүлийн хүний мэдээлэл хэрэгтэй), Салсан (Гэр бүлийн хүний мэдээлэл хэрэггүй), Бэлэвсэн (Гэр бүлийн хүний мэдээлэл хэрэггүй), 2 тусдаа байдаг (Гэр бүлийн хүний мэдээлэл хэрэгтэй), Хууль ёсоор 2 тусдаа байдаг (Гэр бүлийн хүний мэдээлэл хэрэггүй)
 
12.     NUMBER OF CHILDREN (ХYYХДИЙН ТОО) – Гэр бүлгүй 21-с доош насны хүүхэд байна. Хэрвээ хүүхэдгүй бол “0” гэж бичээрэй
Continue буюу үргэлжлүүл гэсэн товчийг дар. Энэ үед Таны бөглөсөн мэдээлэл бүрэн хэмжээгээр гарч ирнэ. Дахин хянаад засварлах шаардлагатай бол GO BACK TO PART 1 гэсэн товчийг, үнэн зөв бол SUBMIT APPLICATION товчийг дараарай. Амжилттай бүртгэгдсэн үед дэлгэц дээр бүртгүүлсэн хүний овог нэр, төрсөн огноо, харъяалал улс, бүртгүүлсэн огноо, тамгатай гарч ирнэ. Интернет хөтчийнхээ Хэвлэх товчийг дарж өөртөө хэвлэж авах хэрэгтэй.

Хэрвээ
та гэр бүлтэй болон хүүхэдтэй гэсэн мэдэгдэл бичсэн бол 2-р хэсэгт шилжинэ. Энэ үед эхлээд гэр бүлийн тань хүний мэдээллийг оруулах хэсэг дараа нь хүүхэд тус бүрийн тань мэдээллийг оруулах хэсэг гарч ирнэ. Энэ хэсгийг Та өөрөө бөглөж чаддаг болсон
13.     SPOUCE INFORMATION (ГЭР БYЛИЙН ХYНИЙ МЭДЭЭЛЭЛ) – Бүтэн нэр, төрсөн огноо, хүйс, төрсөн хот/аймаг, төрсөн улс, зураг
 
14.     CHILD  INFORMATION (ХYYХДИЙН МЭДЭЭЛЭЛ) – Бүтэн нэр, төрсөн огноо, хүйс, төрсөн хот/аймаг, төрсөн улс, зураг 
Бөглөж дуусаад Continue буюу үргэлжлүүл гэсэн хэсгийг дар. Энэ үед таны бөглөсөн мэдээлэл бүрэн хэмжээгээр гарч ирнэ. Дахин хянаад өөрийн мэдээллээ засварлах шаардлагатай бол GO BACK TO PART 1 гэсэн хэсгийг, гэр бүлийн xүний болон хүүхдийн мэдээллээ засварлах шаардлагатай бол GO BACK TO PART 2 гэсэн товчийг, үнэн зөв бол SUBMIT APPLICATION хэсгийг дараарай. Амжилттай бүртгэгдсэн үед дэлгэц дээр бүртгүүлсэн хүний овог нэр, төрсөн огноо, харъяалал улс, бүртгүүлсэн огноо, Submission Confirmation: Application Received гэсэн гарчигтай гарч ирнэ. Интернэт хөтчийнхээ хэвлэх товчийг дарж өөртөө хэвлэж авах хэрэгтэй.
Тохирол:
Тохирлыг компьютераар санамсаргүйгээр сонгож, дараа оны 5-7 сарын хооронд таны бөглөсөн хаягаар зөвхөн хожсон тохиолдолд мэдэгдэл очно. Энд хожсон тухай, шаардлагатай мэдээлэл болон хураамжийн тухай байна. Виз олгох хугацаа мөн оны 10 сарын 1-нээс дараа оны 9 сарын 30-ны дотор явагдана. Та суглаа хожоогүй тохиолдолд ямар ч хариу ирэхгүй.
Саналуулга: 
Хэрвээ та и-мэйл хаягаа бичсэн бол мэдүүлэг таны и-мэйл хаягаар давхар очдог ба энэ нь шуудангаар мэдүүлэг очихоос хамаагүй хурдан байна. Үүнээс гадна хамгийн чухал зүйл бол мэдүүлгээ маш үнэн зөвөөр бөглөх шаардлагатай. Та суглаа хожсон тохиолдолд АНУ-ын элчин сайдын яамны хяналтаар орж мэдүүлэг үнэн зөв эсэхийг шалгуулж, хэрэв ямар нэг асуултыг буруу эсвэл худал мэдүүлсэн тохиолдолд танд цаагчлалын виз олгохоос татгалздаг болохыг анхаараарай. Мөн та ямар нэг гэмт хэрэгт холбогдож байсан бол бас татгалзсан хариу авна. Иймээс өөрийн нийгэмийн болон гэр бүлийн байдлаа яг байгаагаар нь бөглөхийг сануулъя.
                                                                            ****Жаргалан****


Төсөл хэрхэн бичих вэ
Сүүлийн үед аливаа тэтгэлэг, санхүү мөнгөтэй холбоотой зээл хүсэхэд төсөл боловсруулах шаардлага ихээр гарах болжээ. Гэтэл бидэнд соёлтой "мөнгө гуйх" туршлага бага.
Харин хөгжингүй орнуудад хүн бүгд л бичиж чадах байх. Хандивлагч байгууллагууд аливаа зүйлийг ивээн тэтгэхийн тулд уралдаан зарлаж, шалгарсан нь тэтгэлэг авдаг. Та шинийг сэтгэн боддог, тэрхүү санаа зорилгоо гүйцэлдүүлэхийн тулд өөртөө болон улс нийгэмдээ тустай үйлс бүтээе гэвэл юуныөмиө төсөл бичиж сурах хэрэгтэй болох нь. Төслөө хэр сайн бичиж чадна, өрсөлдөгчөө төдий чинээ амархан буулгаж авна. Одоогоос хэдэн жилийн өмнө "төсөл бичиж өгнө" гэсэн зар сонинд нийтлэгдэж байлаа. Төсөл бичих аргачлалыг нь мэддэг нэгэн нь мэдэхгүйгээс мөнгө авч, ийнхүү үйлчилгээ үзүүлдэг байж. Зах зээлээ дагаад ханш нь харилцан адилгүй байсан. Төслийн нийт мөнгөн дүнгийн 10-20 хувьтай тэпцэх хөлсийг эсвэл энэ бүгдийг дундажлан 500 ам.доллар гэх маягтайгаар үнэлдэг. Тэгэхээр төсөлд зарцуулах мөнгөө хэмнэх боломжийг "Бизнесийн мэдээ" сонин олгож байна.
Төслийг хэрхэн бичих вэ?
Магадгүй энэ зөвлөгөө өнөөдөр биш юм аа гэхэд, маргааш танд хэрэг болж мэднэ. Та өдөр бүр ажилдаа явах замдаа гудамж цэвэрлэж байгаа үйлчлэгчтэй таардаг уу. Тэр үйлчлэгч гудамжаар хөглөрөх модны навчис, малгайлан орох цасыг биш зөвхөн бидний хогийн цэгээс хийсэх тэр л хэсгийг шуүрдэж хамаг цаг, заваа алдаж байгаа харагддаг. Урин цагирж, салхи шуурга ихсэхэд Таны нүдэн дээр хог хийсч, хөлтэй ороолдож байгаа дүр зураг төсөөлөгдөж байгаа байх. Тэгвэл энэ үйлчлэгчийн ажлыг хөнгөвчлөх нэг арга Танд байгаа, магадгүй энэ санаагаа хэрэгжүүлэхэд тань санхүү мөнгөний хувьд бэрхшээл учирч байгаа гэж санавал энэ тухайгаа цаасан дээр хажуудахь хүндээ тайлбарлан ярьж байгаатай адилаар дүрслэн бичих хэрэгтэй. Энэ бол жишээ.
Бичих зүйл чинь цаасан дээр нэг л бууж өгөхгүй байвал төсөл хэрэгжүүлэх болсон гол шалтгаан, яагаад энэ асуудал ингэж анхаарлыг тань татах болов. Таны төслийн хүрээнд энэ ажлыг хэрэгжүүлэх болсон зорилго, мөн энд тавиад байгаа асуудлыг хэрэгжүүлэхэд тулгараад байгаа бэрхшээлтэй юугаараа холбоотой, зорилго биелэгдлээ гэхэд ямар үр дүн гарах талаар бичээрэй. Төсөл хэрэгжсэний дараа бодит байдал хэрхэн өөрчлөгдөх тоон болон чанарын өөрчлөлтөө нарийн тусгахыг бод. Дээр нь энэ бүгдийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах тоног төхөрөмж, боловсон хүчин, тэдгээрийн цалингийн асуудлыг ч тусгаж өгнө.
Тоног төхөрөөмжийн үнэлгээний хувьд гэвэл зах зээлийн ямар үнэлгээг баримталсан болохоо тусгах нь зөв. Дээр нь хэрэгжүүлэх явцад хяналт тавих системтэй байхаар тооцож төслөө бичээрэй. Төсөл нэг, хоёр бүр хэд хэдэн ч хуудас байж болно. Тэгэхдээ тухайн хандивлагч байгууллагын тавьсан шаардлагад нийцүүлэх хэрэгтэй. Хүмүүс төслөө санал маягаар бичдэг. Зарим нь ч баримт маягийг нь илүүтэй сонгодог. Тэгэхээр аль нь ч болно. Төслийн хуудсыг цаанаас нь тэд гээд заасан тохиолдолд түүндээ багтаах гэж шахах, аль эсвэл материалга сунгахгэж оролдсоны хэрэггүй. Хэрэв тэгвэл ямар ч зохион байгуулалтгүй хүн болж харагдана гэдгийг санах хэрэгтэй. Төслийн материалаа хийх хавтаснаасаа эхэлье. Yүнийг зөв сонгох хэрэгтэй. Төслийн баримт бичгийн хавтсанд төслийн нэр байна. Нэр сонголтын хувьд анхаарал татахаар бас логиктай, богино байх нь чухал юм.
Захиалагч байгууллагын нэр, шуудангийн хайрцаг, факс, электрон шуудангийн хаяг, банк, дансны дугаарыг нь дор нь бичнэ. Дараа нь төслийн удирдагчийн овог, нэр, албан тушаал, хаяг, утас, факсны дугаар, электрон шуудангийн хаягыг дурдаж өгнө.
Байршил. Yүнд, тухайн төсөл хэрэгжих дүүрэг, хот, аймаг, сум, улсын нэрийг зааж өгнө. Дараа нь төсөл хэрэгжүүлэх хугацааг заана. Хугацааг сараар тавьдаг ёстой гэдгийг анхаараарай.
Төслийн нийт дүн гэдэгт тухайн төсөл хэрэгжиж дуусах хүртэлх зардал орно.
Төслийн гол өгүүлэмж хэсэг. Yүнд, төслийг хэн хэрэгжүүлэх, хэнд ямар учраас хэрэгтэй, төслийг хэрэгжүүлснээр ямар үр дүн гарах, хэрхэн хэрэгжүүлэх, хэдий хэмжээний хөрөнгө шаардлагатай зэргийг тусгахад хангалттай.
Дараа нь оршил буюу танилцуулах хэсэг байна. Энд захиалагч байгууллагын тухай танилцуулгыг дэлгэрэнгүй хийж өгөх ёстой. Дээр нь тухайн төслийг хэн өгсөн. Хэн хэрэгжүүлэх гэж байгаа, оролцох хүмүүс ямар боловсролтой болох. Тэдгээрийг хэрхэн сонгосон шалгуураа тусгах нь зүйтэй юм.
Төсөл хэрэгжүүлэх хэрэгцээ, шаардлага гэж байна. Энэ бүлэгт ямар шаардлага, хэрэгцээг үндэслэн ямар бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд зориулагдсан тухайгаа тусгаж өгнө,
Зорилго, зорилт. Хандивлагч энэ бүлгээс төслийн үр дүнгийн талаар тодорхой төсөөлөлтэй болдог. Зорилго нь чухам юуны төлөө энэ төслийг бичив гэдэгт хариу өгөх ёстой. Зорилт, үр дүнг тоон чанараар үнэлдэг. Төсөл хэрэгжсэний үр дүнд тухайн байдал ягяажөөрчлөгдөх талаар энэ бүлэгт л бичих ёстой юм.
Арга зүй. Энэ бүлэгт төлөвлөсөн үр дүнд хүрэх, бэрхшээл, асуудлыг шийдвэрлүүлэхийн тулд авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, явуулах үйл ажиллагааг заадаг.
Yнэлгээ, дүгнэлт, тайлан. Энэ бүлэгт чухам юу бичих нь нэрнээсээ ойлгомжтой байгаа байх. Төслийн төгсгөлд яаж үнэлж дүгнэх тухай асуудал энд тусгагдана. Тухайн төслийг хэрэгжүүлснээр зорилгодоо хүрсэн эсэх, төслийн явцад тавих хяналт шалгалтын тухай өгүүлнэ.
Төслийн баталгаат байдал, дараагийн санхүүжилт. Энэ бүлэгт төслийг хэрэгжүүлснээр олсон амжилтаа цаашид өргөжүүлэхийн тулд ямар ажил хийх шаардлагатай, мэн ямар эх үүсвэр ашиглавал зохилтой талаар бичих хэрэгтэй юм. Төслийн есдэх хэсэгт "төсөв" гэсэн бүлэг орно.
Тухайн төслийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай бүхий л мэдээллийг энэ бүлэгт тусгана. Тэгэхээр шаардагдах хөрөнгө мөнгийг:
а/ хандивлагчдаас нийт хэдий хэмжээний хөрөнгө мөнгөний санхүүжилт хүсч байгаа,
б/ санхүүжилтийн үлдсэн хэсгийг ямар эх үүсвэрээр олох,
в/Хөрөнгө чухам юунд зарцуулагдах болохыг бичнэ.

Хамгийн сүүлийн буюу хавсралт бүлэг. Төслийн баримт бичигт захиалгын агууллагыг тодорхойлж тайлбарласан нэмэлт мэдээлэл, материалыг хавсаргаж өгнө. Ингэсэн цагт Таны төсөл бэлэн болно.

Хэрэг болвол хэрэгжүүлээрэй. Жаргалан

Monday, June 2, 2014

Sunshine /01-06-2014/